Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan açıklama!

Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2024 yılı boyunca, yurt dışına kaçırılan 1149 eseri Türkiye'ye geri kazandırdı.

İngiltere, Yunanistan, Fransa ve ABD gibi ülkelerden gelen tarihi eserler, yapılan titiz çalışmalarla yurda döndü. Bakanlık, eserlerin takibini dedektif gibi yaparak, Anadolu'nun tarihî mirasını tekrar sahiplerine teslim etti.

Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü Kaçakçılıkla Mücadele Daire Başkanlığı öncülüğünde, İçişleri, Adalet ve Dışişleri Bakanlıkları işbirliğinde 2018'den bu yana 8 bin 953, 2002'den bu yana ise 13 bin 268 eseri ait olduğu topraklara kazandırdı.

Bu yıl da yoğun çabalar sonucu, geçmiş yıllarda yurt dışına kaçırılan 1149 eserin Türkiye'ye geri döndürülmesi sağlandı.

2024'te iadesi sağlanan eserlerden derlenen bilgilere göre, yılın yurda dönen son eserleri, Yunanistan'da kaçakçıların elinden kurtarılan ve Türkiye'ye ait olduğu tespit edilen Lidya medeniyetine ait 1055 sikke oldu.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'a 19 Aralık'ta Atina'da düzenlenen törenle teslim edilen sikkelerin, milattan önce (MÖ) 7'nci yüzyıldan MÖ 5'inci yüzyıla kadar süren tarih aralığında basıldığı belgelendi.

NEW YORK'TA TÜRK YETKİLİLERE TESLİM EDİLDİ

ABD'de ele geçirilen Anadolu'ya ait 41 tarihi eser, Bakanlığın ABD'li yetkililerle ortak yürüttüğü çalışmalar sonucu New York'ta Türk yetkililere teslim edildi.

Uzun süren davalar sonucu Türkiye'ye verilmesi kararlaştırılan eserlerin teslimi için Türkiye'nin New York Başkonsolosluğu'nda 5 Aralık'ta tören düzenlendi.

New York Türkevi'nde sergilenen eserler arasında, Anadolu'nun Roma dönemine ait heykeller, pişmiş toprak kap ve figürinler (kadın heykelcikler), bronz başlıklar ile Geç Kalkolitik Döneme ait 22 Kilia tipi idol başı da yer aldı.

Tarihi eserlerin MÖ 7. yüzyıldan milattan sonra (MS) 7. yüzyıla uzanan geniş bir döneme ait olduğu tespit edildi.

2500 YILLIK BRONZ SEDİR DE İADE

1980'lerde Manisa'daki bir mezardan kaçak kazılarla çıkarılarak yurt dışına kaçırılan yaklaşık 2500 yıllık bronz sedir de 18 Eylül'de ABD'den Türkiye'ye iade edildi.

J. Paul Getty Müzesi'nden iadesi gerçekleştirilen sedir, günümüzde oldukça nadir rastlanan bir mobilya türü olarak dikkati çekiyor. Tarihi resimlerde ve o döneme ait kap kacak üzerindeki tasvirlerde görülen bu sedir türü, antik dönemde, günlük yaşamda dinlenme ve yemek yeme amacıyla kullanılıyordu.

2 BİN 700 YILLIK BİNTEPELER KOLYESİ TÜRKİYE'DE

Manisa'nın Bintepeler arkeolojik alanından çıkarılarak yurt dışına kaçırıldığı belirlenen yaklaşık 2 bin 700 yıllık kırmızı boncuklu Bintepeler kolyesi de ABD'den Türkiye'ye iade edilen eserler arasında yer alıyor.

Yaklaşık 20 santimetre uzunluğundaki eseri, altın ve karnelyan taşlarından oluşan nar şeklinde boncuklar süslüyor. Bölge için tarihi ve kültürel önemi büyük olan bu eser, MÖ 6'ncı veya 5'inci yüzyıla tarihlendirildi.

New York Kültür Ateşeliğine 3 Eylül'de teslimi yapılan eser, yurda getirildikten sonra Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergilenmeye başlandı ve Bakan Ersoy tarafından müzedeki "Kaçış Yok" sergisinde tanıtıldı.

HEYKEL BAŞI 60 YIL SONRA YURDA DÖNDÜ

Bu yılın iadesi sağlanan önemli eserlerinden birisi de Burdur Boubon Antik Kenti kökenli Septimius Severus heykel başı oldu.

Bakanlığın yoğun diplomatik ve bilimsel çalışmaları sonucu, Burdur Boubon Antik Kenti kökenli Septimius Severus heykel başının, Danimarka'nın NY Carlsberg Glyptotek Müzesi tarafından Türkiye'ye iade edilmesine karar verildi.

Yaklaşık 60 yıl aradan sonra ait olduğu topraklara dönecek olan Septimius Severus heykel başı, Anadolu'nun kadim kültürel mirasının korunmasında önemli bir başarı olarak öne çıkıyor.

Milattan sonra 193-211 yılları arasında hüküm süren Roma İmparatoru Septimius Severus'a ait bronz heykel başı, 1960'lı yıllarda Boubon Antik Kenti'nde gerçekleştirilen yasa dışı kazılar sırasında yurt dışına çıkarıldı. Eserin Türkiye'ye ilerleyen günlerde getirilmesi bekleniyor.

FRANSA'DAN İKİ SİKKENİN DE TESLİMİ YAPILDI

Fransa'da ikamet eden bir kişi tarafından iki sikke gönüllü olarak ülkeye iade edildi. Türkiye'ye getirilen sikkeler, 3 Ocak'ta Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdürlüğüne teslim edildi.

Bronz sikkelerden birinin Bizans İmparatorlarından Justin I (5l8-527) dönemine ait İstanbul basımlı, diğerinin ise Artuklu Beylerinden Nasreddin Artuk-Aslan (1200-1239) dönemine ait olduğu belirlendi.

İNGİLDERE'DEN İADESİ SAĞLANAN KURAN-I KERİM

İngiltere'de 2017'de satışa çıkarılan, Mustafa Dede tarafından istinsah edildiği belirlenen Kuran-ı Kerim'in yoğun bir delilleme süreci ve takibin ardından yasa dışı yollarla kaçırıldığı tespit edildi.

Dışişleri ve İçişleri Bakanlıklarınca İngiltere'de satışı yapılacakken müzayededen çektirilen ve ülkeye iadesi yapılan eserin, Sultan II. Abdülhamit'in koleksiyonunda yer aldığı saptandı.

Osmanlı hat ekolünün kurucusu, hattat Şeyh Hamdullah'ın oğlu Mustafa Dede imzalı, nesih hat ile 13 satır halinde yazılan Kur'an-ı Kerim, İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi Müdürlüğünde muhafaza altına alındı.

ABD'DEN GÖNÜLLÜ İADE ALINAN HEYKEL BAŞI

Helenistik döneme tarihlenen mermer Büyük İskender heykel başı de bu yıl yurda ulaştı. Eseri elinde bulunduran kişinin vefatı üzerine varisleri, Anadolu kökenli olduğunu düşündükleri heykeli Türkiye'ye iade etme talebinde bulundu.

Uzmanların eserin Anadolu kökenli olduğunu raporlandırmalarının ardından, gönüllü iadesine ilişkin işlemler başlatıldı ve eser 2 Mayıs'ta ABD'den Türkiye'ye ulaştı.

Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde muhafaza altına alınan Büyük İskender heykel başı, Bakan Ersoy tarafından müzede düzenlenen "Kaçış Yok" sergisinde kamuoyuna tanıtıldı.